مسئولان دانشگاه هومبولت برلین می‌خواهند در آینده‌ای نزدیک، بخشی را برای گفت‌وگوی بین‌مذهبی میان مسیحیان و مسلمانان ایجاد کنند. این بخش قرار است در موسسه الهیات کاتولیک دانشگاه هومبولت ایجاد شود. پروفسور فلیکس کورنر، استاد الهیات که ایده راه‌اندازی چنین بخشی را به مسئولان دانشگاه هومبولت داده است، در مصاحبه با رسانه‌های آلمان درباره اهمیت گفت‌وگوی بین‌مذهبی و چالش‌های موجود در جامعه آلمان، صحبت کرده است. به گفته او، دولت و جامعه آلمان به همکاری میان جوامع دینی در این کشور نیاز دارند. در ادامه ترجمه بخش‌هایی از این مصاحبه را می‌خوانید:

 شما تجربه کار در دانشگاه‌های مختلف و در شهرهای متفاوتی را دارید، چرا شهر برلین را برای گفت‌وگوی مسیحی-اسلامی انتخاب کرده‌اید؟

تقریباً به اندازه تعداد مسیحیان کاتولیک، مسلمانان نیز در برلین زندگی می‌کنند. این بدان معنی است که شهر برلین مامن گروه‌های مختلف دینی به شمار می‌رود. از سوی دیگر، جوامع مذهبی در برلین تلاش می‌کنند تا در کنار یکدیگر با صلح و آرامش زندگی کنند. این گروه‌ها در فعالیت‌های سیاسی شهر برلین نیز مشارکت دارند. بنابراین من فکر می‌کنم؛ گفت‌وگوهای بین‌مذهبی در این شهر اهمیت زیادی دارد.

نگرش مسئولان دانشگاه هومبولت به راه‌اندازی بخش گفت‌وگوی بین‌مذهبی میان مسلمان و مسیحیان چیست؟

همان‌طور که می‌دانید موسسات الهیات کاتولیک و الهیات اسلامی قدمت زیادی در دانشگاه هومبولت ندارند. با این وجود، مسئولان دانشگاه نگرش بسیار مثبتی نسبت به فعالیت این دو بخش جدید دارند. حتی برخوردها با ایده راه‌اندازی بخش گفت‌وگوی بین‌مذهبی نیز بسیار خوب بود. ما تلاش می‌کنیم تا در دنیای متنوع و متکثر امروز میان پیروان ادیان الهی نزدیکی بیشتری برقرار کنیم. از سوی دیگر، الهیات پروتستانی، ریشه محکمی در تاریخ دانشگاه ما دارد و شریک بسیار قوی برای گفت‌وگوهای مذهبی به شمار می‌رود. همه ما، معلمان تعلیمات دینی را برای آینده تربیت می‌کنیم و به همین دلیل آن‌ها باید در برلین با ادیان مختلف آشنا باشند. متاسفانه تاکنون ارتباط میان بخش الهیات مسیحی و الهیات اسلامی بسیار کم بوده است.

چگونه می‌خواهید گفت‌وگوی مسیحی-اسلامی را دانشگاه ترویج دهید؟

در اولین قدم، من برنامه‌ای در دانشگاه برگزار کردم و درباره مسیحیت به سخنرانی پرداختم. در همان برنامه، از یکی از همکارانم در موسسه الهیات اسلامی نیز دعوت کردم که درباره اسلام به صحبت بپردازد. سپس هر دوی ما با طرح پرسش‌های متفاوت و روشن‌کردن سوتفاهمات، تلاش کردیم تا اطلاعات مفیدی در اختیار دانشجویان و محققان حوزه الهیات قرار دهیم. در حال‌حاضر نیز می‌خواهیم هیاتی از اساتید موسسات مختلف تشکیل دهیم و برنامه‌های متنوعی درباره گفت‌وگوی بین‌دینی برگزار کنیم.

آیا چنین گفتمان‌هایی در سطح دانشگاه می‌تواند به حل چالش‌هایی که مسیحیان و مسلمانان در آلمان با آن مواجه هستند، کمک کند؟

به هر حال، مسلمانان و مسیحیان، چیزهای زیادی درباره یکدیگر نمی‌دانند. گاهی مسیحیان درباره دین خود نیز سوالات زیادی دارند که پاسخ داده نشده است. این برنامه‌های می‌تواند به دانشجویان الهیات و متقاضیان رشته تعلیمات دینی کمک کند تا اطلاعات بیشتری درباره ادیان دیگر به‌دست آورند. بدین‌ترتیب، معلمان دینی در آینده اطلاعات کامل‌تر و بهتری می‌توانند در اختیار نسل بعد بگذارند و به تدریج سوتفاهمات پیروان ادیان مختلف درباره یکدیگر برطرف می‌شود.

به نظر شما می‌توانیم این گفت‌وگوی بین‌مذهبی را در کل فضای جامعه ترویج کنیم؟

آن دسته از دانشجویان ما که بعداً به تدریس تعلیمات دینی در مدارس می‌پردازند، در واقع به توسعه مهارت‌های گفت‌وگو میان دانش‌آموزان کمک می‌کنند. آن‌ها با نوجوانان و جوانان سروکار دارند و به‌همین دلیل با مسائل هویتی روبرو هستند. بنابراین نسلی را تربیت می‌کنند که در حوزه‌های مختلف می‌توانند به گفت‌وگوی بین‌مذهبی کمک کنند. به طور مثال، این دانش‌آموزان ممکن است در آینده در حوزه دیپلماسی، روزنامه نگاری و یا در بسیاری از زمینه های عملی دیگر وارد شوند. علاوه بر آن، ما دوره‌هایی نیز برای گروه‌های مختلف برگزار می‌کنیم. به عنوان مثال، اخیراً توانستیم، برای مدیران اجرایی در یک ایستگاه پلیس، دوره آموزش اسلامی برگزار کنیم. به نظر من این دوره‌ها می‌تواند بسیار کارساز باشد.

شما فکر می‌کنید؛ رویکرد سیاستمداران به ترویج گفت‌وگوهای بین‌مذهبی چیست؟

ادیان قدرت شکل‌دهی به جهان را دارند و می‌توانند به افراد راه درست را نشان دهند. گفت‌وگوهای بین‌مذهبی نیز به ترویج صلح و آرامش در جامعه کمک می‌کند. اگر دولت و سیاستمداران جلوی این گفت‌وگوها را بگیرند، مشکلات جامعه افزایش خواهد یافت. علاوه بر این، دولت و جامعه آلمان به همکاری نزدیک میان جوامع مذهبی نیاز دارد. به طور مثال، در زمان بحران کرونا، کلیساها، مساجد و کنیسه‌ها با همکاری یکدیگر در آرام‌کردن جامعه نقش مهمی ایفا کردند. بنابراین دولت‌مردان و سیاستمداران باید بدانند که قادر مطلق نیستند و باید از جوامع مذهبی نیز کمک بگیرند. آن‌ها باید از گروه‌های مختلف دینی حمایت کنند. دولت‌ها نمی‌توانند بر وجدان افراد تاثیر بگذارند. همچنین نمی‌توانند باعث شادی واقعی افراد شوند. در مقابل، جوامع دینی وظیفه تربیت اخلاقی افراد جامعه را برعهده دارند. همچنین باید درباره رفتارهای غلط و اشتباه در جامعه نیز هشدار دهند. در این میان، طبیعی است که روابط مسالمت‌آمیز پیروان ادیان در یک جامعه تا چه اندازه می‌تواند مهم باشد. بنابراین فکر می‌کنم سیاستمداران آلمانی باید از ترویج گفت‌وگوهای بین‌مذهبی استقبال کنند.

منبع: سایت قنطره

لینک مصاحبه:

https://de.qantara.de/content/berliner-theologe-felix-koerner-ueber-christlich-islamischen-dialog